Ženska goranska nošnja

Zasigurno jedna od najljepših tradicionalnih nošnji na Balkanu.Kroz vekove se i sama menjala,da bi najradikalnije promene doživela poslednjih trideset godina, pre svega u smislu materijala i dekoracije,a uz očuvanje samih suštinskih oblika. Odlike narodne nošnje su u istoriji bile vezane pre svega za podneblje na kome se živelo-planine, i vrstom delatnosti kojom se bavilo pre svega stočarstvo.Stočarstvo je omogućavalo da se dobiju repromaterijali pre svega vuna koja je korišćena za klašnje,čoa-platno od koga su se izrađivali odevni predmeti. Kroz vekove dva detalja su ostala simbol muške nošnje: benevrek i đamadan. Izrađeni od jakog i debelog materijala u beloj ili crnoj boji omogućuvali su da se izdrže jake zime na prevojima Šare. Muška nošnja je doživela mnogo manje promene do dana danačnjeg od ženske. Obavezni detalj bila je i kapa koja je za razliku od arnautskog življa bila cilindrična a ne u obliku kupole. Vrlo cesto je ovakva kapa bila i oblika fesa kao  i kod Bošnjaka.
Vidi:  Stara muška goranska nošnja

Ženska nošnja je pretrpela najveće promene pošto je dostupnost materijala do pre tridesetak godina bila jako skromna,tako da je nošnja bila uglavnom od pamuka i čoje, sa dosta veza.
Vidi: Stara ženska goranska nošnja
Danas su to materijali od svile. Ženska nošnja je je karakterisana statusom žene u smislu udata - neudata.
Pogledajte neke fotografije narodne nošnje Gore.

Ženska goranska nošnja 

 (udate žene)

Žene imaju posebne crne mantile - terljig koji označava da je žena udata. Neke odevne predmete nose samo skoro udate žene - maneste kao što su anterija i `rka.

Značajno mesto u detalju nošnje ima takozvana kapa, koja je sačinjena od dukata. Ranije su ti dukati bili kovanice osmanskog carstva, ali kako se Gora selila u Tursku u prvoj polovini 20. veka, tako je i to zlato polako odumiralo u Gori da bi danas najatraktivniji dukat bio Austrougarski dukat.

  

Ženska goranska nošnja 

(devojke)

Devojke sa druge strane imaju sve ostale odevne predmete osim napred nabrojanih.

Spring! How beautiful is the

Spring 2013

Spring on the Shar Mountain

Sastanak LOJB-a

| Autor: Admir Idrizi | Kategorija:Aktualno

Info-ks.net 

Istrajati u zahtjevu da policijska podstanica u Kruševu radi 24 sata

Lokalni odbor za javnu bezbjednost (LOJB) održao je sastanak u policijskoj podstanici u Kruševu na kome se razgovaralo se o aktuelnoj bezbjednosnoj situaciji u regionu četiri pogranična sela (Restelica, Kruševo, Zlipotok, Globočica) koja su zastupljena u LOJB-u.

Predsjednik ovog odbora Behar Brenoli je članovima podnio izvještaj sa sastanka Opštinskog odbora za javnu bezbednost zajednice koji je ranije danas održan u Dragašu.

Na sastanku je odlučeno da se nastavi sa zahtjevima da podstanica u Kruševu radi 24 časa i da će se LOJB obratiti i višim organima u vezi ovog zahtjeva.

Razrađena je i strategija djelovanja za tekuću godinu sa posebnim osvrtom na podizanje svijesti građana i aktivnim uključivanjem i saradnjom sa policijom i ostalim organima vlasti.

Veći dio Gore u sastavu Nacionalnog parka Šara

Proširenje na preko 53 hiljada hektara

Nacionalni park je zaštićeno područje prirode jednoga kraja, koje se svojom jedinstvenom florom i faunom, prirodnim vrijednostima ili rijetkostima razlikuje od običnih prirodnih cjelina. Nacionalni parkovi imaju sa naučnog, kulturnog i društvenog aspekta veliki značaj za zemlju na čijoj se teritoriji nalaze, a mogu služiti za odmor i rekreaciju, istraživanja i zaštitu.

Od decembra prošle godine veći dio Gore je pripojen Nacionalnom parku Šara. Nacionalni Park Šara sada obuhvata površinu od 53.469 ha i prostire se na teritorijima opština: Kačanik, Štrpce, Suvareka, Prizren i Dragaš, granice su utvrđene zakonom koji je donijela Skupština Kosova, 13. decembra 2012. godine (ZAKON O NACIONALNOM PARKU “ŠARA”  -  Zakon br. 04/L-087).

Prije usvajanja zakona centralna vlast, lokalne samouprave opština u kojima se Nacionalni Park proširuje i strane organizacije (UNDP) javnim debatama su pokušale da upoznaju javnost. Međutim, kako to inače biva na Kosovu, javne debate i skupovi sa građanima su bili dosta slabo organizovani i mali broj građana je bio upoznat sa proširenjem Nacionalnog Parka Šara. Kroz narod su počele kružiti razne dezinformacije. Najveći prezenteri u negativnom smislu, su lokalni šumari, koji zastrašuju građane izjavama da privatno vlasništvo koje je proglašeno dijelom Nacionalnog parka će biti na neki način otuđeno i da vlasnik neće moći koristiti pašnjake i prirodna dobra.

Istina je sasvim drugačija. Po članu 3 (Zakon br. 04/L-087) stoji da će se na teritoriji Nacionalnog Parka Šara uspostaviti režim zaštite po zonama:

Prva zona će obuhvatiti teritoriju Nacionalnog parka Šara sa posebnim prirodnim vrijednostima, rijetkim i ugroženim biljkama i životinjama i tipovima staništa u uslovima divlje prirode. Ova zona će biti pod strogom zaštitom;

Druga zona će obuhvatati teritoriju Nacionalnog parka Šara sa posebnim ekosistemima, predionim vrijednostima i drugim prirodnim vrijednostima gdje se može obaviti ekoturizam, tradicionalna poljoprivreda i djelatnosti koje nisu u suprotnosti sa ciljevima zaštite;

I na kraju Treća zona će obuhvatati dijelove teritorije Nacionalnog Parka Šara gdje se može obaviti: izgradnja, reizgradnja, zaštita tradicionalnih objekata i rekreacija, turizam i potrebe stanovništva u teritoriju Nacionalnog Parka, kao i korištenje pašnjaka i privredno korištenje prirodnih dobara po Zakonu za Zaštitu Prirode kao i u harmonizaciji sa dotičnim zakonima i Prostornom Planom Nacionalnog Parka.

Ministarstvo za Sredinu i Prostorno Planiranje je dužno da formira kancelarije Nacionalnog Parka u svim opštinama i te kancelarije će u najkraćem vremenskom roku izlaziti na teren i sa građanima će formirati zone Nacionalnog Parka.

Građani koji će biti uključeni u Nacionalni Park imaće koristi i privilegiju da žive u zaštićenoj, čistoj, životnoj sredini. Ali do tada sami građani kao i svi organi vlasti moraju promijeniti svoje loše navike i konkretnim akcijama sakupljanja smeća i čišćenjem postojećih divljih deponija doprinjeće da Šar Planina kao prostorna cjelina koja se odlikuje prirodnim vrijednostima i rijetkostima, sa očuvanim šumama, velikim brojem značajnih šumskih i ostalih ekosistema, izrazitim brojem očuvanih endemičnih  vrsta, kao kulturno-historijskim, pejzažnim, sportskim, rekreativnim i turističkim vrijednostima opravda cilj i ostane zaštićeno područje sa jedinstvenom florom i faunom.

Foto&tekst: Admir Idrizi